แผนที่ - อำเภอท่าฉาง (Amphoe Tha Chang)

ท่าฉาง เป็นอำเภอในจังหวัดสุราษฎร์ธานี เดิมเป็นส่วนหนึ่งของอำเภอพุนพิน และอำเภอไชยา

“ท่าฉาง” เป็นเมืองเก่าแก่เมืองหนึ่งตามคำบอกเล่าและตำนานเกิดขึ้นในสมัยอาณาจักรศรีวิชัย มีชื่อว่า “เมืองโฉลก” ชาวบ้านเรียกว่า เมืองโละในบริเวณแถบนี้มีเมืองขนอน ท่าทอง เวียงสระ และไชยา เมืองโฉลก (ท่าฉาง) ขึ้นกับเมืองไชยา เมื่ออาณาจักรศรีวิชัยเสื่อมอำนาจลง สุโขทัยมีอำนาจในดินแดนแถบนี้ เมืองโละจึงขึ้นกับเมืองสุโขทัยประมาณปี พ.ศ. 1800 มีฐานะเท่าเทียมกับอยุธยา มีท้าวเป็นผู้ปกครอง

ต่อมาสมัยอยุธยาเมืองโละกลับขึ้นต่อเมืองไชยาอีกครั้งหนึ่ง เมืองโละเป็นเมืองท่าขนส่งข้าวไปสู่เมืองไชยา ต่อมาในสมัยรัชกาลที่ 6 พระยาวจีสัตนารักษ์ เจ้าเมืองไชยาได้เปลี่ยนชื่อเมืองโละมาเป็นท่าฉาง เพราะได้มาตั้งยุ้งฉางที่เมืองโละนี้ เพื่อเป็นที่เก็บข้าวที่ส่งมาทางคลองบ้านท่ามาออกคลองโละ หรือคลองท่าฉาง ผู้คนทั่วไปจึงเรียกเมืองโละ (โฉลกเป็นท่าฉางมาจนทุกวันนี้) ในตอนต้นสมัยรัชกาลที่ 6 เมืองโละได้ยกฐานะจากเมืองโฉลกเป็นอำเภอท่าฉาง มีอาณาเขตขึ้นไปถึงพุมเรียง ทิศใต้จดพุนพิน บริเวณแม่น้ำตาปีในปัจจุบัน

เดิมท้องที่นี้ก่อนยกฐานะเป็น อำเภอขึ้นอยู่ในเขตปกครองของอำเภอไชยา และอำเภอพุนพิน ต่อมาเมื่อประมาณปี พ.ศ .2451 ท้องที่ตำบลเขาถ่าน ตำบลปากฉลุย ตำบลเสวียด อำเภอพุมเรียง และตำบลท่าฉาง ตำบลท่าเคย และตำบลคลองไทร อำเภอพุนพิน ได้ถูกจัดตั้งเป็น "กิ่งอำเภอท่าฉาง" และกิ่งอำเภอท่าฉางได้ยกฐานะเป็นอำเภอเมื่อวันที่ 1 สิงหาคม พ.ศ. 2481

การเรียกชื่อ “ท่าฉาง” จากการสืบสวนและสอบถามต่อๆ กันมาได้ความว่า ในสมัยที่ราษฎรต้องเสีย “ส่วย” หรือ “อากร” ให้แก่รัฐเป็นสิ่งของแทนเงินนั้น เนื่องจากท้องที่บริเวณนี้ราษฎรส่วนใหญ่มีอาชีพในการทำนา ฉะนั้น “ส่วย” หรือ “อากร” ที่ราษฎร์ต้องเสียเพื่อให้รัฐได้นำไปช่วยเหลือในการทำนุบำรุงบ้านเมืองและป้องกันประเทศชาติ ก็ใช้ข้าวเปลือกที่ได้จากการทำนามาเป็นสวย จากการที่ราษฎรต้องใช้ข้าวเปลือกเป็นส่วย จึงได้สร้างที่เก็บข้าวเปลือกเป็นแหล่งกลางขึ้นเรียกว่า “ยุ้ง” หรือ “ฉาง” สำหรับรับข้าวเปลือกจากราษฎร์ และต้องสร้างขึ้นตามริมคลองเพื่อสะดวกในการลำเลียงขนส่งไปยังเมืองต่าง ๆ ซึ่งส่วนใหญ่อาศัยทางเรือจึงต้องมีท่าเทียบเรือสำหรับรับข้าวจากฉาง เพื่อส่งเป็นการส่งส่วยหรืออากรตามกล่าวมาแล้ว ราษฎรจึงเรียกรวมกันว่า “ท่าฉาง” และเรียกต่อๆ กันมา

* วันที่ 9 สิงหาคม 2451 แยกพื้นที่ตำบลเขาถ่าน ตำบลปากฉลุย ตำบลเสวียด อำเภอพุมเรียง และตำบลท่าฉาง ตำบลท่าเคย และตำบลคลองไทร อำเภอพุนพิน มาจัดตั้งเป็น กิ่งอำเภอท่าฉาง ขึ้นกับอำเภอพุมเรียง

* วันที่ 1 สิงหาคม 2481 ยกฐานะกิ่งอำเภอท่าฉาง อำเภอไชยา ขึ้นเป็น อำเภอท่าฉาง

* วันที่ 20 กันยายน 2499 จัดตั้งสุขาภิบาลท่าฉาง ในท้องที่บางส่วนของตำบลท่าฉาง

* วันที่ 1 มีนาคม 2501 จัดตั้งองค์การบริหารส่วนตำบลคลองไทร อำเภอท่าฉาง

* วันที่ 2 กุมภาพันธ์ 2514 เปลี่ยนแปลงเขตสุขาภิบาลท่าฉาง ครอบคลุมมาถึงท้องที่บางส่วนของตำบลเขาถ่าน